Ông vàng Văn An giới thiệu mô hình nuôi ngựa bạch quý hiếm trong khu trại ngựa của gia đình

Người tiên phong

Qua giới thiệu của xã Tả Chải, huyện Bắc Hà, chúng tôi tới thăm làng du lịch cộng đồng thôn Na Lo, gặp trưởng thôn Vàng Văn An- tổ trưởng tổ hợp tác nuôi ngựa- người được ca ngợi luôn tiên phong, gương mẫu trong các phong trào thi đua yêu nước, phát triển kinh tế, đặc biệt mạnh dạn nuôi và thành lập tổ hợp tác nuôi ngựa thương phẩm địa phương.

Đưa chúng tôi thăm khu chuồng trại chăn nuôi ngựa được xây dựng kiên cố, với diện tích khoảng hơn 50 m2, ông An cho biết: Trước đây, liên tục gần 20 năm, gia đình tôi từng nuôi lợn, gà, chăn nuôi trâu vỗ béo, nuôi bò song hiện nay việc nuôi trâu gặp khó khăn do đầu ra chưa ổn định, giá thành lên xuống khó lường, chưa bền vững vì Trung Quốc đóng cửa, việc tiêu thụ trâu còn phụ thuộc vào Trung Quốc thu mua nên bấp bênh, người nông dân luôn thấp thỏm, lo lắng, không yên tâm.

Từ thực tế tìm hiểu qua sách, báo, nghe Đài, xem truyền hình TW và của tỉnh Lào Cai, nhận thấy mô hình nuôi ngựa hàng hóa, thương phẩm, ngựa bạch phát triển ổn định, dễ nuôi, dễ chăm sóc, lại thu lời cao, đã thành công ở huyện bảo Thắng, Bát Xát (Lào Cai), Lai Châu, Sơn La… nên gia đình chuyển sang nuôi ngựa.

Trước năm 2021, gia đình ông An đã vay 02 lần, mỗi lần 50 triệu đồng, tổng 100 triệu đồng từ nguồn vốn ngân hàng nông nghiệp để đầu tư nuôi ngựa quy mô nhỏ, hiện đã trả xong, tiếp đó năm 2021, gia đình anh được hỗ trợ vay 200 triệu đồng vốn ưu đãi, lãi suất vay bằng mức lãi suất vay hộ nghèo, từ Phòng giao dịch ngân hàng chính sách xã hội huyện theo Đề án của Huyện ủy Bắc Hà về "Phát triển nông nghiệp hàng hóa, công nghệ cao", giai đoạn 2021- 2025, vốn ưu đãi vay khôi phục sản xuất sau đại dịch Covid- 19, để đầu tư phát triển chăn nuôi ngựa theo hướng hàng hóa, hiện đã trả xong 50 triệu, dự tính trả hết vào cuối năm 2023.

Với số vốn vay được ông An đã đầu tư tu sửa, nâng cấp chuồng trại kiên cố, trồng cỏ làm nguồn thức ăn. Đồng thời, ông lặn lội đường xa để đi xuống các địa phương trong và ngoài huyện, sang Bát Xát, xuống Bảo Thắng lựa chọn mua những con ngựa giống tốt về nuôi.

Chia sẻ kinh nghiệm chăn nuôi, phòng bệnh cho đàn ngựa, ông Vàng Văn An, trưởng thôn Na Lo cho biết bây giờ các bãi chăn thả diện tích cũng hạn hẹp nên gia đình ông An chủ yếu nuôi nhốt chuồng. Đến mùa thu hoạch xong cây lúa ruộng, cây ngô thì gia đình mới nuôi bán chăn thả. Vào mùa đông tận dụng các phụ phẩm nông nghiệp dự trữ đủ nguồn thức ăn cho đàn ngựa. Nhờ có kinh nghiệm chăn nuôi gia súc, am hiểu về thú y và có kinh nghiệm phòng trừ, bệnh cho ngựa. Vừa sử dụng thuốc nhà nước bán tại Trạm thú y huyện, cửa hàng vật tư nông nghiệp, vừa lấy một số lá thuốc nam để chữa khi phát hiện ngựa đau bụng. Ngoài ra, trong quá trình cho ngựa ăn, máng ăn phải sạch sẽ, không có thức ăn thừa cũ để lại.  Trung bình một ngày, gia đình ông An cho ngựa ăn 3-4 bữa, không sử dụng thức ăn cũ tránh ăn để lâu sẽ bị chua, thiu dẫn đến ngựa hay bị đau bụng.

Từ cách nuôi bài bản, khi chuyển sang nuôi ngựa, đàn ngựa của gia đình ông An đã luôn sinh trưởng và phát triển tốt, ít dịch bệnh hơn so với các loại vật nuôi khác. Do đó, gia đình đã nhân thêm số lượng đàn ngựa; hiện nay, đàn ngựa của gia đình đã phát triển lên 12 con, trong đó riêng 04 con ngựa bạch trị giá trên 250 triệu đồng. Thời điểm ngựa đang được giá, ông An bán ngựa giống theo cặp, khi ngựa cái sinh sản, ông An nuôi ngựa con đủ khoảng 5 tháng tuổi thì bắt đầu xuất bán. Và bán cả ngựa mẹ lẫn ngựa con, với một cặp như vậy bán được giá từ 65 -70 triệu đồng/cặp ngựa đẹp. Ngoài ra, gia đình còn nấu cao ngựa bán, tạo thêm thu nhập ổn định. Trung bình một năm thu lãi từ 100- 200 triệu đồng tùy theo ngựa phát triển tốt. Từ đầu năm 2023 đến nay, gia đình ông An đã thu lãi khoảng 50 triệu đồng từ bán ngựa giống, cao ngựa. Ông An khẳng định nếu thuận buồm xuôi gió, giá ngựa ổn định, chịu khó nuôi ngựa, năm nay thu lãi trên 150 triệu đồng.

Việc làm của ông An và Tổ hợp tác nuôi ngựa xã Tả Chải bảo đảm nguồn ngựa duy trì và phát huy giải đua ngựa truyền thống mở rộng độc đáo, đặc sắc hút khách hàng năm và đặc biệt duy trì món thắng cố ngựa trứ danh trên miền cao nguyên trắng Bắc Hà

Mạnh dạn thành lập và hoạt động hiệu quả tổ hợp tác

Thành công từ mô hình nuôi ngựa hàng hóa, ngựa bạch, ông An đã mạnh dạn đề xuất với Hội nông dân huyện Bắc Hà, chính quyền xã Tả Chải chấp thuận để năm 2022, ông An đứng ra thành lập tổ hợp tác nuôi ngựa hàng hóa, hiện nay đã phát triển lên 15 tổ viên, với tổng số trên 100 con ngựa.

Thông qua Tổ hợp tác, ông An có dịp chia sẻ kinh nghiệm chăn nuôi, phòng bệnh cho các tổ viên; thường xuyên đến thăm các chuồng trại nuôi ngựa của tổ viên để hướng dẫn, đúc rút kinh nghiệm, các tổ viên liên kết hợp tác chăn nuôi, tiêu thụ ngựa thương phẩm, ngựa giống, cao ngựa, liên kết tìm đầu ra, thu nhập ổn định. Ông Vàng Văn An, trưởng thôn Na Lo khẳng định: Với việc chăn nuôi ngựa hàng hóa, thương phẩm, ngựa bạch ổn định, sắp tới trả hết nợ ngân hàng, có vốn tích lũy, gia đình mình và các tổ viên sẽ tăng thêm số lượng đàn gấp 2-3 lần hiện nay. Còn tổ sẽ tiếp tục mở rộng quy mô nuôi, kết nạp them hội viên và tăng cường liên kết chăn nuôi và tiêu thụ sản phẩm. Trong đó chú trọng, phát triển nuôi ngựa vỗ béo, nuôi ngựa bạch nấu cao để cung cấp ra thị trường.

Ông Vàng Văn Hiểu, tổ viên tổ hợp tác cho biết: Các tổ viên và bản thân mình cũng vốn là anh em, bạn bè hàng xóm, làng giêng, luôn đoàn kết, giúp đỡ nhau trong cuộc sống. Thấy anh An nuôi hiệu quả lại thấy anh có kinh nghiệm, mối quan hệ rộng, các mối tiêu thụ nên khi anh An bảo tham gia, chúng tôi đồng ý. Vào tổ chúng tôi được chia sẻ kinh nghiệm chăn nuôi và quan trọng nhất được anh An chia sẻ đầu ra, liên kết tiêu thụ ngựa thịt, cao ngựa nên không lo bị ế, thất thu. Cảm ơn anh An nhiều!

Ông Nguyễn Đức Cường, Chủ tịch UBND xã Tả Chải cho biết: Bằng việc khai thác điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu ở địa phương và phát huy hiệu quả nguồn vốn vay ưu đãi, gia đình ông Vàng Văn An, thôn Na Lo, đã đầu tư phát triển chăn nuôi ngựa theo hướng hàng hóa bước đầu đem lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần nâng cao thu nhập cho gia đình. Đây cũng là mô hình mới đã và đang được xã Tả Chải khuyến khích nhân rộng.

Bên cạnh đó, 03 năm gần đây,  huyện Bắc Hà đã và đang khuyến khích, hỗ trợ  triển khai nhân rộng cho bà con nông dân nuôi  ngựa hàng hóa, thương phẩm, ngựa bạch để có công ăn, việc làm, thu nhập ổn định, giảm nghèo bền vững thông qua việc triển khai các dự án hỗ trợ chăn nuôi ngựa từ nguồn vốn Nghị quyết 30a và nguồn vốn chương trình 135 CP và trên hết tạo nguồn ngựa dồi dào phục vụ đắc lực duy trì và phát huy giải đua ngựa truyền thống Bắc Hà mở rộng hàng năm đã và đang khẳng định là sản phẩm du lịch độc đáo, đặc sắc hút khách du lịch trên miền cao nguyên trắng Bắc Hà./.