Tuần tra bảo vệ rừng trong Khu Bảo tồn thiên nhiên Bát Xát.

Khu Bảo tồn thiên nhiên (BTTN) Bát Xát được thành lập từ năm 2017, theo Quyết định số 4240/QĐ-UBND, ngày 02/10/2017 của UBND tỉnh Lào Cai. Khu BTTN Bát Xát có diện tích 18.637 ha, trên địa giới hành chính 5 xã  gồm xã Y Tý, Dền Sáng, Sàng Ma Sáo, Trung Lèng Hồ, Nậm Pung; bao gồm 940 loài thực vật bậc cao, trong đó có 44 loài nằm trong Sách đỏ Việt Nam và trên thế giới; 157 loài động vật có xương sống, tạo lá chắn cho khu vực vành đai biên giới Việt - Trung, đặc biệt là phục vụ chiến lược trong công tác quốc phòng - an ninh. Ban quản lý Khu BTTN huyện có nhiệm vụ tổ chức quản lý bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, khôi phục và bảo tồn nguyên vẹn các hệ sinh thái, bảo tồn tính đa dạng sinh học, các mẫu chuẩn hệ sinh thái rừng trên núi cao, các nguồn gen động thực vật rừng đặc hữu quý hiếm; tổ chức nghiên và phục vụ cho công tác nghiên cứu khoa học; tổ chức khoanh nuôi xúc tiến tái sinh rừng, phục hồi các hệ sinh thái rừng và cảnh quan, tạo điều kiện cho các loài động thực vật tồn tại và phát triển. Chỉ tính riêng năm 2020, Khu Bảo tồn thiên nhiên Bát Xát đã tiếp, làm việc với 6 đoàn chuyên gia trong nước và quốc tế đến nghiên cứu khảo sát sinh thái, đa dạng sinh học. Qua đó đã phát hiện 8 loài dược liệu, gồm: Hoa tiên; Sum lá lớn; Hồi đá vôi; Hoàng tinh hoa trắng; Bạch huệ núi; Hồi núi đá; Giảo cổ lam; Hoàng liên gai lá dài. Đây là 8 loài dược liệu mới được phát hiện đều là những dược liệu quý hiếm nguy cấp, đang được bảo vệ nghiêm ngặt. Hiện, các loài này có số lượng không nhiều, phân bố rải rác ở các xã: Dền Sáng, Sàng Ma Sáo, Trung Lèng Hồ.

 Từ những ngày mới thành lập đến nay, Khu BTTN huyện Bát Xát được biên chế gồm 10 người; trong đó: Ban lãnh đạo 02 người đồng chí Phó Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện kiêm Trưởng Ban và 01 Phó trưởng Ban; Bộ phận Hành chính - Quản trị: 02 người; Bộ phận Khoa học kỹ thuật và hợp tác Quốc tế: 04 người; Bộ phận Giáo dục môi trường và dịch vụ môi trường: 02 người.

Những ngày đầu mới thành lập, là giai đoạn có nhiều khó khăn về cơ sở vật chất thiếu thốn, chưa được đầu tư một cách đồng bộ. Phần đa cán bộ viên chức trong đơn vị còn trẻ, mới ra trường, điều động từ các Ban quan lý Rừng phòng hộ trong tỉnh bước đầu làm quen với công tác BTTN nên còn nhiều hạn chế trong việc triển khai và thực hiện nhiệm vụ được giao. Các xã trong khu vực Bảo tồn quản lý đều là xã vùng III, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, thuộc diện được hỗ trợ hàng năm của Chính phủ, đời sống của người dân vô cùng khó khăn, thu nhập chính của người dân là sản xuất nông nghiệp, nhận khoán bảo vệ rừng và khai thác các loại sản phẩm phụ từ rừng như: lấy măng, trồng Thảo quả… gây khó khăn, áp lực cho công tác quản lý bảo vệ rừng và BTTN. Tuy nhiên được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Thường trực Huyện uỷ, UBND huyện; sự chỉ đạo trực tiếp về chuyên môn, nghiệp vụ của Chi cục Kiểm lâm Lào Cai, Hạt Kiểm lâm huyện Bát Xát và sự đoàn kết, đồng lòng của tập thể cán bộ công chức, viên chức của Ban quản lý đã khắc phục, vượt qua những khó khăn, thách thức để hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao. Bám sát chức năng nhiệm vụ chủ động tổ chức các biện pháp bảo vệ rừng, PCCCR và bảo tồn đa dạng sinh học trên diện tích rừng và đất lâm nghiệp được giao quản lý. Tăng cường cán bộ viên chức xuống địa bàn, làm tốt công tác tuyên truyền và phổ biến giáo dục pháp luật về bảo vệ rừng, bảo tồn đa dạng sinh học và PCCCR đến người dân; Tổ chức hoàn thành công tác tiếp nhận bàn giao diện tích rừng và đất lâm nghiệp từ BQL rừng phòng hộ và UBND các xã trên bản đồ và thực địa. Phối hợp với Kiểm lâm địa bàn tuần tra, kiểm tra rừng kịp thời phát hiện và ngăn chặn các hành vi khai thác, mua bán, vận chuyển lâm sản trái phép và các hoạt động khác ảnh hưởng đến đa dạng sinh học tại Khu bảo tồn. Xây dựng phương án Khoán bảo vệ rừng có lồng ghép nguồn vốn Dự án KFW8 cho 39 cộng đồng các thôn trên địa bàn 5 xã vùng đệm Khu bảo tồn. Phối hợp với Ban quản lý Dự án Quản lý rừng bền vững và đa dạng sinh học nhằm giảm thải khí CO2; tổ chức triển khai thực hiện các hạng mục dự án. Tuy nhiên, do diện tích Khu bảo tồn rộng, địa hình phức tạp trong đó nhân lực ít nên còn gặp không ít khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ.

Để thuận lợi cho công tác quản lý bảo vệ rừng và BTTN tháng 4/2018, sau khi xây dựng xong Trạm Kiểm lâm xã Y Tý, Ban quản lý Khu bảo tồn được Chi cục Kiểm lâm tỉnh Lào Cai đồng ý chuyển trụ sở về Trạm Kiểm lâm Y Tý thuộc xã Y Tý cho đến khi có trụ sở mới. Về cơ sở vật chất, trang thiết bị thiết yếu phục vụ cho công tác chuyên môn được đầu tư một cách cơ bản, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ; về chuyên môn cơ bản cán bộ của Ban đã tiếp cận và nắm chắc các nhiệm vụ được giao. Là một đơn vị mới thành lập nhưng với sự chỉ đạo sát sao của Ban lãnh đạo đối với công chức, viên chức và sự đoàn kết, đồng lòng không ngừng học tập, tư duy đổi mới cách làm có hiệu quả. Đơn vị đã đi đầu trong việc chi trả tiền khoán bảo vệ rừng thông qua giao dịch điện tử. Đây một hướng đi đúng đắn, đem lại hiệu quả cao về kinh tế, giảm chi phí nhân lực chi trả, công khai minh bạch, tránh thất thoát tài sản của Nhà nước và người nhận khoán. Với kết quả đạt được đã có nhiều đoàn công tác trong và ngoài tỉnh đến thăm quan, học tập mô hình điển hình như: Quỹ bảo vệ phát triển rừng, Vườn Quốc gia Du Già, Ban quản lý Dự án KFW8 của tỉnh Hà Giang đã đến thăm quan, học tập kinh nghiệm trong công tác lồng ghép nguồn vốn khoán bảo vệ rừng, chi trả dịch vụ môi trường rừng và các cơ chế giảm kinh phí khoán bảo vệ rừng; đoàn công tác của tỉnh Yên Bái và Tuyên Quang đến thăm quan, học tập về hình thức tổ chức thực hiện lồng ghép nguồn vốn và chi trả chi trả dịch vụ môi trường rừng....

Được sự quan tâm của các cấp, các ngành và UBND tỉnh Lào Cai. Cuối năm 2019, Trụ sở mới Khu BTTN Bát Xát được xây dựng tại địa phận giáp danh giữa hai xã Dền Sáng và Y Tý theo Quyết định số 3115/QĐ-UBND, ngày 31/10/2018 của UBND tỉnh Lào Cai. Trụ sở làm việc và nhà công vụ của Ban quản lý Khu BTTN Bát Xát được được đầu tư một cách đồng bộ, khang trang, có không gian rộng đáp ứng được các yêu cầu để cán bộ công chức, viên chức làm việc, ăn, ở và sinh hoạt. Dự án được khánh thành đưa vào sử dụng vào tháng 10/2020.

Đồng chí Ngô Kiên Trung – Trưởng Ban quản lý Khu BTTN Bát Xát cho biết: “Phát huy những thành tích đã đạt được, trong thời gian tới, Ban quản lý Khu BTTN Bát Xát tiếp tục phối hợp với các ngành chức năng, đơn vị liên quan thực hiện tốt công tác bảo vệ rừng, BTTN, đa dạng sinh học; đồng thời tham mưu cho Chi cục Kiểm lâm đề xuất với UBND tỉnh nâng cấp Khu bảo tồn thành Vườn quốc gia thuộc tỉnh trong giai đoạn 2021-2025; trước mắt trong hai năm tới, tập trung đề xuất xây dựng phương án quản lý rừng bền vững, xây dựng đề án phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng; giao, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; Chuyển Ban quản lý Khu bảo tồn trực thuộc Chi cục Kiểm lâm và thành lập Hạt Kiểm lâm để thống nhất mô hình quản lý và tổ chức nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện tốt nhiệm vụ được giao”.

Với những nỗ lực và đoàn kết của tập thể Ban quản lý Khu BTTN Bát Xát. Sau 3 năm thành lập đơn vị đã đạt được các kết quả đáng khích lệ như: Không để cháy rừng xảy ra, hạn chế tối đa được vác vụ việc vi phạm Luật lâm nghiệp; diện tích rừng tăng lên từ 15.285,05 ha lên 16.763,86; nâng độ che phủ từ 82,01% lên 89,95%; nhận thức của người dân được nâng cao; Đơn vị 3 năm liền đều hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên và được Sở Nông nghiệp và PTNT tặng Danh hiệu Lao động tiến và được Chủ tịch UBND tỉnh tặng Bằng khen./.