Quản lý nhà nước và tái cơ cấu, sắp xếp, đổi mới các doanh nghiệp

05 doanh nghiệp Nhà nước do UBND tỉnh Lào Cai quản lý gồm: Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Bảo Yên; Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Văn Bàn; Công ty TNHH MTV Xổ số kiến thiết tỉnh Lào Cai; Công ty Cổ phần Môi trường đô thị tỉnh Lào Cai; Công ty Cổ phần cấp nước tỉnh Lào Cai.

Các doanh nghiệp Nhà nước do UBND tỉnh Lào Cai quản lý.

UBND tỉnh là chủ sở hữu vốn Nhà nước trong các doanh nghiệp. Sở Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo sắp xếp, đổi mới và phát triển doanh nghiệp tỉnh; cùng với Sở Tài chính và các ngành tham mưu UBND tỉnh thực hiện chủ trương sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp. Các Sở: Nội vụ, Lao động - Thương binh và xã hội, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường thực hiện quản lý Nhà nước đối với các doanh nghiệp liên quan đến bộ máy tổ chức, chế độ tiền lương, ngành nghề kinh doanh…

Sở Tài chính được UBND tỉnh phân công làm đại diện chủ sở hữu, có trách nhiệm kiểm tra việc thực hiện quy định của pháp luật về tài chính, kế toán của các doanh nghiệp; giám sát việc quản lý, sử dụng vốn và tài sản, phân phối lợi nhuận, trích lập các quỹ; đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp; hướng dẫn thực hiện các chính sách, chế độ quản lý tài chính nhằm bảo toàn và phát triển vốn Nhà nước tại doanh nghiệp.

Thực hiện Quyết định số 1479/QĐ-TTg ngày 29/11/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch sắp xếp lại doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp có vốn Nhà nước giai đoạn 2022 - 2025; UBND tỉnh Lào Cai đã triển khai thực hiện duy trì loại hình Công ty TNHH MTV đối với Công ty TNHH MTV Xổ số kiến thiết tỉnh và giữ nguyên tỷ lệ vốn Nhà nước nắm giữ đến năm 2025 đối với Công ty Cổ phần Cấp nước tỉnh, Công ty Cổ phần Môi trường đô thị tỉnh. Đối với Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Văn Bàn và Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Bảo Yên tạm thời tiếp tục giữ nguyên loại hình là doanh nghiệp Nhà nước giữ 100% vốn điều lệ, chờ văn bản hướng dẫn cụ thể của bộ, ngành Trung ương.

Quản lý, sử dụng vốn và tài sản Nhà nước của 05 doanh nghiệp

Theo đánh giá tại Báo cáo kết quả giám sát chuyên đề năm 2024 của Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh Lào Cai, vốn và tài sản Nhà nước tại 05 doanh nghiệp do UBND tỉnh quản lý đã cơ bản được quản lý, sử dụng đúng mục đích và phát huy hiệu qủa; vốn chủ sở hữu, vốn điều lệ, tổng tài sản được bảo toàn và phát triển hằng năm.

Vốn chủ sở hữu các doanh nghiệp đều tăng trưởng năm sau cao hơn năm trước. Tổng vốn chủ sở hữu tại 05 doanh nghiệp đến hết năm 2023 là hơn 375 tỷ đồng; tăng 13 tỷ đồng so với năm 2021. Trong đó doanh nghiệp có mức độ phát triển vốn tốt nhất là Công ty Cổ phần Môi trường đô thị tỉnh Lào Cai.

Tổng giá trị tài sản cố định của 05 doanh nghiệp đạt gần 550,3 tỷ đồng/năm 2021 và 546 tỷ đồng/năm 2023. Các doanh nghiệp đều huy động tối đa nguồn vốn tự có để đầu tư vào sản xuất kinh doanh; đồng thời vay vốn từ các tổ chức tín dụng, cá nhân khác với tổng số vốn vay hơn 171 tỷ đồng trong 03 năm từ 2021 - 2023. Qua giám sát cho thấy vốn huy động của các doanh nghiệp đều nằm trong hạn mức cho phép; đảm bảo nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu.

Bên cạnh đó, 03/05 doanh nghiệp Nhà nước trên địa bàn tỉnh Lào Cai có đầu tư vốn ra ngoài doanh nghiệp gồm: Công ty TNHH MTV Xổ số kiến thiết tỉnh góp vốn với Công ty Liên doanh Khách sạn Quốc tế Lào Cai và Công ty Cổ phần Dầu khí Sa Pa; Công ty Cổ phần Cấp nước Lào Cai đầu tư vào Công ty Cổ phần Xây dựng cấp thoát nước Lào Cai; Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Bảo Yên góp vốn vào Công ty Cổ phần MDF. 04 công ty có vốn góp của các doanh nghiệp Nhà nước trong thời gian qua đều kinh doanh thua lỗ kéo dài, vì vậy việc đầu tư vốn ra ngoài doanh nghiệp chưa hiệu quả.

Các doanh nghiệp đã thực hiện chính sách lao động, tiền lương, thù lao, tiền thưởng theo đúng quy định pháp luật liên quan. Tiền lương bình quân của các doanh nghiệp cơ bản đảm bảo đời sống cho người lao động. Trong đó người lao động của Công ty TNHH MTV Xổ số kiến thiết tỉnh có mức lương bình quân cao nhất, đạt trên 13 triệu đồng/người/tháng; Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Văn Bàn có mức lương bình quân thấp nhất đạt 5,8 triệu đồng/người/tháng. Đối với người quản lý, Công ty Cổ phần Cấp nước tỉnh có mức lương bình quân cao nhất đạt trên 31 triệu đồng/người/tháng; Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Văn Bàn và Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Bảo Yên có mức lương bình quân thấp nhất đạt 6,1 triệu đồng/người/tháng.

Hằng năm, các doanh nghiệp Nhà nước trên địa bàn tỉnh Lào Cai cơ bản đều hoàn thành các chỉ tiêu được UBND tỉnh giao và thực hiện Quy chế giám sát tài chính, đánh giá hiệu quả hoạt động theo quy định pháp luật. Tổng số nộp ngân sách Nhà nước năm 2021 của các doanh nghiệp là gần 3,4 tỷ đồng; năm 2022 là hơn 4,6 tỷ đồng và năm 2023 đạt gần 4,7 tỷ đồng. Mặc dù từ năm 2021 đến nay các doanh nghiệp đều có lãi nhưng tỷ suất lợi nhuận không cao; ngành nghề kinh doanh hầu như chỉ trong phạm vi Nhà nước đặt hàng, chưa phát triển sản xuất đủ ngành nghề theo đăng ký kinh doanh.

Giai đoạn 2021 - 2023 có thể thấy công tác quản lý, điều hành hoạt động của một số doanh nghiệp Nhà nước trên địa bàn tỉnh Lào Cai vẫn còn yếu; hiệu quả sử dụng vốn và tài sản, đất đai chưa cao; hiệu quả sản xuất kinh doanh chưa tương xứng với lợi thế và quy mô vốn của các doanh nghiệp; quy mô và tốc độ tăng vốn chủ sở hữu còn rất nhỏ và chậm.

Do đó trong thời gian tới, các sở, ban, ngành tỉnh trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị cần thường xuyên giám sát, kiểm tra, thanh tra việc chấp hành pháp luật về quản lý, sử dụng, bảo toàn, phát triển vốn của các doanh nghiệp Nhà nước; đánh giá đúng việc thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ, kế hoạch, hiệu quả sản xuất kinh doanh; kịp thời tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp có vốn Nhà nước phát triển, mở rộng thị trường; đẩy nhanh việc thoái vốn tại các doanh nghiệp khác nhằm bảo toàn vốn Nhà nước. Các doanh nghiệp tập trung triển khai thực hiện nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, đảm bảo theo kế hoạch hằng năm; tiếp tục sắp xếp, đổi mới, tinh gọn tổ chức bộ máy và nâng cao hiệu quả quản lý vốn, tài sản Nhà nước…